Rondom hoogstamfruitbomen

Een boomgaard aanleggen vraagt een goede voorbereiding. 
De vrijwilligers van de Hoogstambrigade beschikken over kennis en vaardigheden om je te adviseren. Ook bij het vormgeven van de jonge bomen kunnen zij helpen.

Waaraan moet je denken bij de aanleg?

Plaats
Je wil natuurlijk lekker, zoet en rijp fruit kunnen oogsten. Daarom moet een fruitboom in de zomer ongeveer 6 uur per dag zon krijgen. Een zo zonnig mogelijke plek verdient dus de voorkeur. Let er op, dat in de nazomer en herfst de zon snel lager staat en bomen dan plots in de schaduw kunnen staan. Juist gedurende de periode dat het fruit aan het rijpen is ... Voor dit soort plekken kun je kiezen voor vroegrijpe rassen. Bijvoorbeeld Opal pruimen, 'zomer'appelsoorten zoals Mantet, Discovery of James Grieve of perensoorten: Précoce de Trévoux en Clapps Favourite, om maar enkele te noemen.

Bodem
Een goede bodem is van groot belang. Op goede grond komen vruchtboomkanker, schurft, gomziekte, stip en gebrekziekten aanzienlijk minder voor. Natte gronden zijn minder geschikt voor hoogstamfruitbomen.
Bewerk de grond vóór de aanplant met organische mest. Controleer ook of er op geringe diepte storende lagen voorkomen.  

Keuze van de hoogstamfruitbomen (rassen)
Bij de keuze van de fruitbomen gaat het om enkele belangrijke keuzes. Wil je een grote opbrengst? Wil je mooigevormde bomen of wil je graag oude rassen aanplanten? Kijk ook naar de vatbaarheid voor ziekten en plagen en de bestuivingsmogelijkheden. Zoek je rassen voor de verse consumptie of meer voor sap en moes? Het raadplegen van overzichten van rassen en hun eigenschappen geeft veel houvast.

Het planten
1.  Plantafstanden
     Een van de meest voorkomende fouten die worden gemaakt bij het aanleggen van een boomgaard(je) is,
     het te kort op elkaar planten van de bomen. Bedenk dat het kleine boompje na een aantal jaren een
     grote forse boom wordt. Hoe groter de onderlinge afstand, hoe beter de belichting. En dat is weer goed
     voor het rijpen van de vruchten. 
     De aanbevolen plantafstand verschilt per fruitsoort. Gemiddeld is de aanbevolen afstand ten opzichte
     van een andere boom voor:
     - appelbomen 8 à 10 meter    
     - perenbomen 6 à 8 meter  
     - pruimenbomen 5 à 7 meter
     - perzik of nectarinebomen 6 à 8 meter. 
     - kersenbomen 8 à 12 meter. 
     Hoe vruchtbaarder de grond hoe groter de afstand. Op zandgronden groeien de bomen minder fors
     uit dan op kleigrond. Voor de minder vruchtbare zandgronden hanteer je dus de ondergrenzen

2.  Tijdstip van planten
     Planten doe je bij voorkeur in het najaar, na de bladval. Voor het einde van het jaar. Perziken en pruimen
     zijn vorstgevoeliger en die plant je liever begin maart. In alle gevallen geldt, dat de bodem zo optimaal
     mogelijk is. Plant liever niet als de bodem te nat is of als het meer dan enkele graden vriest.

3.  Planten
     Gebruik twee boompalen. Maak een ruim plantgat (50 bij 50 cm). Zorg dat er voldoende fijne 
     grond tussen de wortels kan komen. Plant iets boven het maaiveld en zorg dat de ent boven de grond
     blijft. De tekening hieronder geeft dat goed weer.

4.  Boomspiegel
     Gras is in de eerste jaren een concurrent van de boom. Houd in de eerste jaren een cirkel rondom de
     boom vrij van onkruid en gras. Bedek de boomspiegel met ruige mest. Dat voorkomt ook de groei van
     onkruid.

5.  Bescherming
     Het is aan te bevelen om de jonge stammen te beschermen tegen vraat van o.a. konijnen. Lopen er ook 
     geiten of schapen in de boomgaard, dan is een vraatdichte bescherming rondom de bomen absoluut
     noodzakelijk.

Na het planten...
Direct na het planten moet de jonge fruitboom gesnoeid worden. Er zijn twee redenen waarom dat belangrijk is.
Op de eerste plaats omdat tijdens het planten onvermijdelijk wortels worden beschadigd. Snoeien brengt de balans van de boom weer in evenwicht.
De tweede reden is, dat je met snoeien een begin maakt met een goede opbouw van de boom. In de film kun je heel mooi zien hoe de vormsnoei bij een appelboom in zijn werk gaat.